Koniec z „drobnym druczkiem” oraz 4-letnimi umowami na Internet czy telefon. Rząd kończy pracę nad nowelizacją ustawy o Prawie Telekomunikacyjnym, która lepiej chroni interesy abonentów. Korzyści odczują niemal wszyscy obywatele. Projekt ustawy był szeroko konsultowany, aby zapewnić równowagę interesów na linii dostawca-użytkownik i efektywność zaproponowanych rozwiązań, lepiej przystających do realiów konkurencyjnego, zaawansowanego technologicznie rynku.
10 lipca projekt przyjęła Rada Ministrów.
Prezentacja ministra Michała Boniego z konferencji prasowej 11 lipca 2012
– Przygotowywane przez nas nowe prawo telekomunikacyjne jest już na finiszu. Teraz, po szerokim przedyskutowaniu z interesariuszami zapisów i przyjęciu przez rząd projektu ustawy, kierujemy projekt do pilnych prac parlamentarnych. Mam nadzieję, że parlament będzie pracował z równą determinacją i ustawa zostanie przyjęta wczesną jesienią. Tak, aby jak najszybciej wprowadzić w życie zmiany postulowane zarówno przez konsumentów, jak i przedsiębiorców oraz dopasować polskie prawo do wymogów unijnych dyrektyw – powiedział minister administracji i cyfryzacji Michał Boni, prezentując nową ustawę.
– Zależało nam na stworzeniu ram prawnych dla bardziej partnerskich, równorzędnych relacji między dostawcami usług, a klientami. Myślę, że udało się wprowadzić dużo dobrych rozwiązań. Dotychczas umowy proponowane przez operatorów nie zabezpieczały interesów użytkowników w stopniu satysfakcjonującym zarówno samych klientów, jak i polskich władz oraz Komisji Europejskiej – podkreśla minister.
– Jestem przekonany, że zmiany przyniosą korzyści abonentom oraz przyczynią się do wzrostu zdrowej konkurencji na rynku usług telekomunikacyjnych. Duża część zmian postulowanych podczas szerokich konsultacji społecznych przez interesariuszy i środowiska eksperckie została wprowadzona do propozycji zapisów prawnych. Dotyczy to chociażby regulowania kwestii cookies, możliwości zmiany operatora w 24 godziny bez zmiany numeru, przeciwdziałaniu obniżania prędkości transmisji danych wobec zaoferowanego poziomu w umowie, lepszej ochrony danych osobowych, czy łatwiejszego dostępu dla osób niepełnosprawnych – także w kontekście numeru alarmowego 112 – powiedział Boni.
Korzyści dla obywatela:
Umowa na telefon czy Internet ma być przejrzysta, czytelna i zrozumiała; konsument musi być świadomy, co przedsiębiorca mu gwarantuje i jakie są ograniczenia w świadczeniu usługi telekomunikacyjnej.
- Jeśli korzystamy z mobilnego Internetu, będziemy mogli żądać, by przedsiębiorca powiadamiał nas o wykorzystaniu limitu transferu danych. Nie będą nam więc groziły nieoczekiwanie wysokie rachunki za korzystanie z Internetu.
- Nie będziemy zmuszani do podpisywania bardzo długich umów. Pierwsza umowa nie mogłaby być podpisana na dłużej niż dwa lata, a można by było też podpisać umowę na czas krótszy niż rok – to powinno zwiększyć konkurencję na rynku, bo przedsiębiorcy walczyliby o klienta.
- Dane o naszych połączeniach będą przechowywane o połowę krócej – okres tzw. retencji danych ulega skróceniu z 24 do 12 miesięcy.
- Przechowywanie danych o połączeniach telekomunikacyjnych pozwala walczyć z przestępstwami. Należy jednocześnie wskazać, że firmy telekomunikacyjne i tak muszą przez 12 miesięcy przechowywać szczegółowe dane o połączeniach, by móc rozstrzygać reklamacje abonentów.
- Ciasteczka (cookies) w komputerach. Bez nich nasze życie w Internecie byłoby uciążliwe – przeglądarka nie pamiętałaby naszych preferencji, lub ostatniego miejsca naszych odwiedzin na stronie. Z tego samego powodu odwiedzana przez nas kilkakrotnie strona serwowałaby nam w kółko te same reklamy. Ale też boimy się, że szpiegujące nasze ruchy w Internecie ciasteczka naruszają naszą prywatność. Komisja Europejska uznała więc, że musimy o instalacji ciasteczek wiedzieć jak najwięcej. Ale gdybyśmy przy każdym wejściu na nową stronę musieli klikać, czy je chcemy, czy nie, byłoby to bardzo uciążliwe.
- Dlatego w nowej ustawie proponujemy, aby użytkownik mógł wyrazić zgodę za pomocą ustawień przeglądarki – tam ustawimy poziom, ile i jakich chcemy ciasteczek. Przyjęliśmy zasadę, że musimy być o kwestii i działaniu cookies poinformowani. Od chwili uzyskania informacji o cookies każda nasza decyzja (a także jej brak w postaci braku zmiany domyślnych ustawień przeglądarki umożliwiających przetwarzanie cookies) będzie wyrazem świadomego aktu woli.
Szczegóły zmian:
10 lipca prace nad nowelizacją dobiegły końca na etapie rządowym wraz z przyjęciem przez Radę Ministrów przedstawionego przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji projektu nowelizacji. Kolejnym etapem jest przyjęcie projektu przez parlament.
Od wejścia w życie nowelizacji ustawy umowy na telefon oraz Internet mają być przejrzyste, czytelne i zrozumiałe, konsument musi być świadomy, co dostawca mu gwarantuje i jakie są ograniczenia w świadczeniu danej usługi – do kluczowych celów zmiany należało zagwarantowanie czytelności i przejrzystości umów na usługi telekomunikacyjne.
Projekt wprowadza możliwość weryfikacji prawdziwości wskazanych w umowach i podawanych do publicznej wiadomości przez dostawców usług informacji o oferowanych usługach.
Ponadto nakłada na dostawców usług obowiązek niezwłocznego informowania abonenta o wykorzystaniu limitu transferu danych na urządzeniach mobilnych, dzięki czemu użytkownicy unikną zaskakująco wysokich rachunków za transfer danych.
Wprowadzono obowiązek umożliwienia zmiany dostawcy usług i przeniesienia numeru w ciągu 24 godzin.
Projekt uwzględnia ograniczenie czasu trwania umów z dostawcami usług telekomunikacyjnych tak, aby operatorzy nie mogli wymuszać na abonentach długoterminowych i niekorzystnych umów. Pierwsza umowa nie będzie obowiązywać dłużej niż dwa lata, będzie można także podpisać umowę na czas krótszy niż rok, co zwiększy konkurencyjność na rynku usług telekomunikacyjnych.
Wprowadza także możliwość zawarcia umowy drogą elektroniczną, za pomocą formularza dostępnego na stronie internetowej przedsiębiorcy. Umożliwi to zawieranie i zmianę umowy bez wychodzenia z domu, a jednocześnie pozwoli na spokojne zapoznanie się z proponowanymi warunkami umowy i podjęcie przez konsumenta w pełni świadomej decyzji.
Niezwykle istotną zmianą jest skrócenie dopuszczalnego czasu przechowywania danych telekomunikacyjnych dotyczących użytkownika na potrzeby służb i organów ścigania z 24 do 12 miesięcy (tzw. retencja danych telekomunikacyjnych). Projekt ogranicza także nadużywanie przepisów retencyjnych do rozstrzygania spraw cywilnych, przy jednoczesnej świadomości, że przepisy retencyjne dotyczą spraw innej, dużo większej wagi (zwalczanie terroryzmu, obronność, dobro publiczne etc.). Podkreślić należy, że w MSW trwają obecnie prace nad projektem założeń projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z pozyskiwaniem i wykorzystywaniem danych telekomunikacyjnych – przewiduje on m.in. zwiększenie nadzoru prokuratury, ograniczenie pozyskiwania i wykorzystywania danych retencyjnych, obowiązki sprawozdawcze itd. Projekt jest po etapie konsultacji środowiskowych i międzyresortowych.
Uregulowano kwestię wyrażania zgody użytkownika na to, czy na komputerze pozostają „ślady” po wizytach na stronach internetowych czyli tzw. cookies – niewielkie informacje tekstowe, wysyłane przez serwer www i zapisywane po stronie użytkownika (zazwyczaj na dysku twardym) – oraz możliwość ich wykorzystania przez usługobiorców. Zwiększy się również ochrona użytkowników końcowych, jakimi są obywatele, przed spamem oraz wzmocni ochrona danych osobowych, dając zwiększone uprawnienia kontrolne zarówno GIODO jak i UKE.
Projekt zapewnia także szerszy oraz łatwiejszy dostęp do usług telefonicznych osobom niepełnosprawnym poprzez nałożenie na wszystkich dostawców usług telefonicznych obowiązku zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostępu do świadczonych przez siebie usług telefonicznych równoważnego dostępowi do usług telefonicznych, z jakiego korzysta większość użytkowników końcowych. Dzięki rozwiązaniom technicznym (SIPR – platformy przygotowanej przez Centrum Projektów Informatycznych podległe MAC) i prawnym, możliwe będzie wezwanie pomocy za pomocą SMS, co szczególnie istotne może się okazać dla osób z niepełnosprawnością aparatu słuchu lub mowy.
Radykalnie zmieniony został model tzw. usługi powszechnej – opierać się będzie ją na faktycznej, potwierdzonej badaniami, sytuacji na rynku, a nie tak ja dotychczas – obligatoryjnym wyznaczeniu przedsiębiorcy świadczącym taką usługę, nawet tam, gdzie dostępne są usługi o lepszej jakości.
W zakresie gospodarki częstotliwościami ustawa wprowadza zapisy zmierzające do zwiększenia dostępu dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych oraz efektywniejszego zarządzania tzw. widmem radiowym – projekt wprowadza współkorzystanie z widma radiowego, aukcje, czy wprowadzenie wtórnego obrotu częstotliwościami. Projekt przewiduje także regulacje, które będą zapobiegać przetrzymywaniu i kumulowaniu widma.
Wprowadzono nowe zasady określania opłat za prawo do dysponowania częstotliwością, a w szczególności uproszczono regulacje dotyczące naliczania opłat. Kryteriami ustalenia maksymalnych kwot opłat, zgodnie z nowym podejściem, będą wykorzystywane zakresy częstotliwości, szerokości kanałów częstotliwościowych oraz wielkość obszaru, na którym podmiot dysponuje rezerwacją częstotliwości, a nie jak dotychczas stosowana technologia.
Projekt nowelizacji ustawy Prawo Telekomunikacyjne wdraża też pakiet unijnych dyrektyw łączności elektronicznej. Zlikwidowane zostają tym samym przesłanki do skierowania sprawy do Trybunału Sprawiedliwości UE i nałożenia kar za opóźnienia implementacji, które zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej dotyczą także Belgii, Holandii, Portugalii oraz Słowenii (do Ministerstwa Spraw Zagranicznych nie wpłynęło do dziś oficjalne zawiadomienie o wniesieniu tej skargi).
Pakiet obejmuje:
1) postanowienia dyrektywy 2009/140/WE zmieniającą dyrektywy: 2002/21/WE w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej, 2002/19/WE w sprawie dostępu do sieci i usług łączności elektronicznej oraz wzajemnych połączeń oraz 2002/20/WE w sprawie zezwoleń na udostępnienie sieci i usług łączności elektronicznej
2) postanowienia dyrektywy 2009/136/WE zmieniającą dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, dyrektywę 2002/58/WE dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej oraz rozporządzenie nr 2006/2004(WE) w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów
3) uwzględnia postanowienia wyroku TS UE w sprawie C-522/08 w sprawie zakazu uzależniania zawarcia umowy o świadczenie usług od zawarcia umowy o świadczenie innych usług.
Warto podkreślić, że w związku w szeregiem postulatów do treści ustawy zarówno jej założenia, jak i gotowy projekt poddano szerokim, wielokrotnym debatom oraz konsultacjom społecznym. Chodziło o to, by jej kształt nie tylko odpowiadał wymogom regulacji unijnych, ale także możliwie najlepiej zaspakajał zapotrzebowanie społeczne, poprawiał bezpieczeństwo i wygodę oraz tworzył ramy dla wspierania konkurencji rynkowej i równoważenia interesów wielu stron. W związku z uwagami zgłaszanymi w trakcie konsultacji zapisy regulacji były kilkakrotnie modyfikowane, a ostatecznie – ponad połowa ze zgłoszonych uwag została w tym trybie uwzględniona.