Według raportu Grupy Santander „Kapitał nauki: globalne perspektywy edukacji finansowej” większość Polaków wskazuje umiejętność oszczędzania jako najważniejszy obszar do opanowania w nauce finansów. Na kolejnych miejscach znalazły się inwestowanie, podatki i budżetowanie.
Raport podsumowuje postawy, przekonania i wiedzę na temat edukacji finansowej, zbadane w grupie 20 000 osób na 10 rynkach, na których jest obecna Grupa Santander (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Polska, Portugalia, Hiszpania, Argentyna, Brazylia, Chile, Meksyk, Urugwaj).
Kluczowe globalne wnioski z raportu:
wiedza finansowa pozostaje na niskim poziomie, a ankietowani mają tendencję do zawyżania swoich kompetencji, uczestnicy badania chcą lepiej zarządzać swoimi finansami i lepiej je rozumieć, ale edukacja finansowa nie jest powszechnie dostępna, inwestowanie, oszczędzanie, podatki i planowanie budżetu to najważniejsze obszary zainteresowania na wszystkich rynkach.
Założenia raportu oparte są na przekonaniu Grupy Santander, że edukacja finansowa nie powinna być kwestią drugorzędną, lecz niezbędnym narzędziem dla rozwoju klientów i stanu ich finansów. To właśnie wiedza umożliwia podejmowanie świadomych decyzji, przewidywanie ryzyka i wykorzystywanie szans. Niestety rozbieżność między złożonością systemu finansowego a gotowością i umiejętnością ludzi do poruszania się w nim pozostaje jednym z globalnych kluczowych wyzwań. Opublikowany właśnie raport wyraźnie pokazuje, że niezależnie od miejsca na świecie, dostęp do edukacji finansowej pozostaje ograniczony, pomimo rosnącej chęci do nauki. Wyniki wskazują także, że dobrobyt finansowy jest ściśle powiązany ze zdolnością do rozumienia, planowania i podejmowania rozsądnych decyzji w obszarze finansów.
W odniesieniu do polskiego rynku raport pokazuje, że Polacy uważają edukację finansową za jeden z kluczowych przedmiotów, które powinny być nauczane w szkole. W opinii ankietowanych nie jest ona obecnie realizowana w odpowiedni sposób. 84% osób, które nie pamiętają, aby w szkole miały edukację finansową, stwierdziło, że chciałoby ją otrzymać. W związku z brakiem takiej edukacji w szkołach, informacji na ten temat ankietowani w Polsce poszukują w różnych źródłach – głównie u doradcy finansowego (38%), członków rodziny (29%), a także wśród przyjaciół i znajomych (23%).
Wyniki polskiej edycji badania wskazują także, że Polacy starają się żyć oszczędnie – aż 70% ankietowanych deklaruje, że stara się prowadzić proste życie pod względem materialnym. To dążenie do skromności jest powiązane z deklarowanym wysokim poziomem niepokoju finansowego. Niemal co druga przebadana osoba w Polsce odczuwa poważny lęk o przyszłość, ponad 49% badanych często martwi się, że zabraknie im pieniędzy.
W kontekście edukacji finansowej, badani w naszym kraju najwyższym priorytetem objęli ochronę przed zagrożeniami w świecie cyfrowym – 37% osób chce się dowiedzieć więcej o cyberbezpieczeństwie i zapobieganiu przestępstwom finansowym. Wyniki badania rzucają światło także na kwestię rozmów o finansach z bliskimi. Ponad połowa ankietowanych Polaków – 55%, czuje się swobodnie, rozmawiając o sprawach finansowych ze swoim partnerem lub członkiem najbliższej rodziny.
Raport Grupy Santander pojawia się w momencie, kiedy w Polsce zdiagnozowano zbliżone wyzwania w obszarze edukacji finansowej. Podejmowane są działania, które koncentrują się na upowszechnianiu wiedzy i kształtowaniu dobrych nawyków finansowych wśród Polaków. Przykładem może być przyjęta Krajowa Strategia Edukacji Finansowej na lata 2024-2030, która określa długoterminową wizję edukacji finansowej w Polsce. Jej celem jest podniesienie kompetencji finansowych Polaków, w takich obszarach jak oszczędzanie, inwestowanie czy unikanie zadłużenia.
Komentując wyniki badania Michał Gajewski, CEO Santander Bank Polska powiedział – Jako bank pomagamy klientom w podejmowaniu codziennych decyzji finansowych. Nasze zaangażowanie wykracza poza dostarczanie produktów i usług i obejmuje także realizację inicjatyw, które pomagają ludziom lepiej je zrozumieć. Jednym z wielu takich projektów, który z sukcesem realizujemy od 2016 r., jest autorski program „Finansiaki”. Jego celem jest wspieranie rodziców i nauczycieli w nauczaniu dzieci o finansach i przedsiębiorczości poprzez dostarczanie im odpowiednich materiałów edukacyjnych. Dla Santander Bank Polska promowanie edukacji ekonomicznej nie jest jednorazową inicjatywą, lecz stałym elementem odpowiedzialnego funkcjonowania na rynku.
W 2024 roku Grupa Santander wzmocniła swoje długoletnie zaangażowanie w edukację finansową, która stanowi kluczowy element podejścia do promowania dobrobytu finansowego i integracji finansowej. Od 2012 roku opracowuje programy mające na celu pomoc ludziom w zarządzaniu finansami, zrozumieniu zagrożeń, takich jak oszustwa oraz budowaniu odporności finansowej. Inicjatywy te, dostosowane do lokalnych potrzeb na wszystkich głównych rynkach i zgodne z zasadami OECD/INFE, koncentrują się na takich grupach jak młodzież, przedsiębiorcy, seniorzy i osoby znajdujące się w trudnej sytuacji. Tylko w zeszłym roku ponad cztery miliony osób na całym świecie wzięło udział w działaniach edukacyjnych Santander dotyczących finansów.