Polska wspólnie z Estonią, Litwą i Łotwą wraz z konsorcjum prywatnych przedsiębiorców oraz instytutów badawczych złożyła do Komisji Europejskiej wniosek dotyczący budowy GigaFabryki Sztucznej Inteligencji. To pierwszy etap procesu – czyli formalne zgłoszenie do inicjatywy. Polska jest liderem konsorcjum.
Wniosek dotyczący Baltic AI GigaFactory złożony
Baltic AI GigaFactory ma przyspieszyć rozwój sztucznej inteligencji w regionie. Kluczowymi rezultatami projektu mają być: utworzenie zaawansowanego centrum o dużej mocy obliczeniowej z siedzibą w Polsce oraz znaczący wzrost adopcji technologii AI wśród firm, obywateli oraz administracji publicznej i rządowej w regionie. Ważnym elementem projektu jest rozwój polskich i bałtyckich modeli językowych (takich jak PLLuM i Bielik) oraz integracja generatywnej AI z narzędziami i procesami administracyjnymi.
– Jestem dumny, że Polska współtworzy koalicję państw i podmiotów na rzecz rozwoju AI. Stworzenie Baltic AI GigaFactory zapewni światowej klasy infrastrukturę obliczeniową dla badaczy, przedsiębiorców, przemysłu i obywateli z całego regionu. GigaFactory będzie ściśle współpracować z krajowymi ośrodkami AI w Tallinie, Rydze, Wilnie, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku, Wrocławiu i Warszawie, tworząc połączony i skalowalny ekosystem innowacji. Nasza propozycja jest otwarta na kolejnych partnerów – zarówno kraje członkowskie, jak i podmioty komercyjne – powiedział wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski.
Dzięki udostępnionej infrastrukturze użytkownicy będą mogli wzmacniać europejski przemysł, rozwijać nowatorskie rozwiązania oparte na AI oraz zapewnić konkurencyjność i suwerenność krajów regionu w obszarze sztucznej inteligencji. Baltic AI GigaFactory ma być zaprojektowana z myślą o wspieraniu rozwoju, trenowania i wdrażania bardzo dużych modeli i aplikacji AI na niespotykaną dotąd skalę. Będzie dostosowana zarówno do potrzeb związanych z trenowaniem, jak i wnioskowaniem modeli AI.
– Każda większa inwestycja w Polsce, Litwie, Łotwie czy Estonii to inwestycja w bezpieczeństwo i siłę gospodarczą całego regionu bałtyckiego. Dlatego musimy działać jako jedna, zintegrowana przestrzeń – szybko, innowacyjnie i niezawodnie. W sektorach takich jak obronność, sztuczna inteligencja czy zielone technologie możemy – i musimy – rozwijać się razem, jeśli chcemy stać ramię w ramię na arenie geopolitycznej – powiedział minister gospodarki i innowacji Litwy, Lukas Savickas.
Według propozycji GigaFactory miałaby być zlokalizowana w Polsce, maksymalnie w dwóch lokalizacjach, co pozwoli zapewnić wysoką wydajność, zrównoważony rozwój oraz niskie opóźnienia. Obecnie rozważanych jest kilka lokalizacji. Wszystkie powinny oferować odpowiednią przepustowość, dostęp do w 100% zielonej energii oraz odpowiednie systemy zasilania i chłodzenia. Baltic AI GigaFactory realizowana miałaby być w etapach, aby umożliwić dostosowanie infrastruktury towarzyszącej i zapewnić długoterminową zrównoważoną efektywność technologiczną.
Proponowany budżet projektu to 3 mld euro. Większość tej kwoty zostanie przeznaczona na nakłady inwestycyjne niezbędne do budowy i uruchomienia AI GigaFactory. Propozycja ma silny komponent biznesowy – 65 proc. całkowitej inwestycji zostanie pokryte z kapitału prywatnego. Inwestycja opierać się będzie na wkładach kapitałowych partnerów projektu oraz funduszy venture capital i innych inwestorów finansowych.
Projekt będzie w pełni zrównoważony i opłacalny komercyjnie. Szacowane przychody powinny pokryć koszty operacyjne, zapewnić dodatnie przepływy pieniężne oraz wysoki zwrot z inwestycji dla partnerów prywatnych i inwestorów.
W obecnej, wstępnej fazie projektu, skład konsorcjum opiera się na wyrażeniu zainteresowania przez wielu partnerów prywatnych, w tym operatorów chmurowych, czołowych firm AI, instytucji badawczych oraz stowarzyszeń branżowych. Konsorcjum będzie się rozszerzać i konsolidować, aby lepiej odzwierciedlać potrzeby rynku oraz skalę planowanego działania.
Propozycja została przedstawiona przez silną koalicję państw członkowskich (Polska, Estonia, Litwa i Łotwa) oraz liderów biznesowych branży AI w regionie (takich jak Allegro, Beyond.pl, Cloudferro, Greenergy Data Centers, Orange Polska S.A., Skeleton Technologies, Synerise, UAB, Wirtualna Polska i wielu innych), wspieranych przez wiodące instytucje badawcze takie jak Cyfronet, PCSS, Instytut Badawczy IDEAS oraz NASK PIB, Uniwersytet Techniczny w Rydze, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytat Łotewski oraz Uniwersytet w Tartu, Artificial Intelligence Asosiacion (MILA), LIKTA – Information & Communications Technology Association.