W mediach społecznościowych coraz częściej widzimy profile osób, które już odeszły, ale ich konta nadal są aktywne. Szczególnie o tej porze roku, gdy wspominamy bliskich zmarłych, powiadomienia z Facebooka, Instagrama czy LinkedIna od osób, których już z nami nie ma, potrafią być poruszającym i dezorientującym doświadczeniem. Tym bardziej że usunięcie lub dezaktywacja takich kont bywa skomplikowana i często wymaga formalności oraz dokumentów, do których bliscy nie mają dostępu.
Zespół LegacyApp nieprzypadkowo właśnie teraz publikuje ważny apel: przestańmy ignorować temat cyfrowego dziedzictwa.
Czym jest cyfrowe dziedzictwo (digital legacy)
– Wyobraź sobie, że jutro już Cię nie ma – mówi Lidia Marcinkowska, współtwórczyni LegacyApp. – Zostawisz po sobie nie tylko rzeczy materialne, lecz także całe swoje cyfrowe życie: konta na Netflixie i Spotify, płatny LinkedIn, chmury pełne zdjęć, automatyczne płatności, zaplanowane posty i skrzynki mailowe pełne ważnych wiadomości. Do żadnego z tych miejsc nikt nie będzie miał dostępu.
Dziedzictwo cyfrowe (digital legacy) obejmuje nie tylko konta w mediach społecznościowych, lecz także dokumenty, zdjęcia, środki na rachunkach i aktywne subskrypcje, które – jeśli nie zostaną zatrzymane – mogą przez kolejne miesiące obciążać konto zmarłej osoby. Świat cyfrowy, podobnie jak ten rzeczywisty, wymaga uporządkowania po odejściu.
LegacyApp radzi jak nie zostać cyfrowym zombie
- Stwórz listę aktywów cyfrowych:
- Konta w mediach społecznościowych
- Chmury i dyski z dokumentami
- Subskrypcje (rozrywka, oprogramowanie, banki, ubezpieczenia)
- Kryptowaluty i portfele online
- Inteligentne urządzenia (IoT): np. odkurzacze, lodówki, systemy alarmowe
- Zdecyduj, co ma się z nimi stać po Twojej śmierci:
- Czy mają zostać usunięte?
- Czy mają być dostępne jako forma pamięci po Tobie?
- Czy ktoś ma nadal z nich korzystać (np. wspólna subskrypcja)?
- Zadbaj o dostęp:
- Hasła nie wystarczą – wiele kont korzysta z dwustopniowej weryfikacji
- Nieautoryzowany dostęp może być nielegalny (grozi odpowiedzialnością karną)
- Ustal procedury dostępu zgodnie z regulaminami usług
- Użyj narzędzia takiego jak LegacyApp:
- Przechowuj zaszyfrowane dane w jednym miejscu
- Wskaż osobę, która uzyska dostęp, gdy Ciebie zabraknie
- Wydaj dyspozycje, jak zarządzać danymi po Twoim odejściu
- Poinformuj bliskich:
- Porozmawiaj z nimi o tym, co przygotowałeś
- Ustal, gdzie znajdą niezbędne informacje
- Wartość danych emocjonalnych i prywatność po śmierci
Dla wielu osób najdotkliwszą stratą są nie pieniądze czy inne wartości materialne, lecz utrata zdjęć, dokumentów i tego co pomaga wzbudzić dobre wspomnienia. Te często przechowywane są w chmurze, bez kopii zapasowych. Jeżeli nie zostaną zabezpieczone, mogą zostać trwale utracone, gdy subskrypcja przestanie być opłacana.
Z drugiej strony – brak zabezpieczenia danych to także poważne ryzyko prawne. Pośmiertna kradzież tożsamości staje się coraz powszechniejszym zjawiskiem, a dane pozostawione bez kontroli mogą zostać wykorzystane do oszustw, fałszywych kont lub wyłudzeń.
“Cyfrowy” testament
Testament obejmujący dziedzictwo cyfrowe to nie chwilowy trend, lecz rzeczywista potrzeba, którą coraz częściej dostrzegają kancelarie prawne. W takim dokumencie można wskazać osoby upoważnione do zarządzania kontami i danymi po śmierci – choć każda platforma stosuje własne zasady. Kluczowe jest, by przekazanie dostępu odbyło się w sposób legalny i zgodny z regulaminem usług.
Brak jednoznacznych przepisów dotyczących dziedziczenia cyfrowego sprawia, że to od naszej inicjatywy zależy, co stanie się z cyfrowym śladem po odejściu. Platformy internetowe oferują różne rozwiązania – od możliwości przekształcenia profilu w tzw. „konto ku pamięci” po całkowite usunięcie danych – jednak to użytkownik musi podjąć decyzję zawczasu.
Na koniec: nie odkładaj
Zespół LegacyApp podkreśla jedno: nie zwlekaj. Nie zostawiaj bliskim chaosu, w którym będą musieli się odnaleźć w najtrudniejszych momentach. Porządkuj, planuj, zabezpieczaj. Zrób to – w aplikacji, na papierze, u notariusza – ale zrób to teraz.