- 65% ankietowanych Polaków uważa, że system kaucyjny to dobry pomysł, który zachęci do segregowania odpadów i zwracania surowców wtórnych;
- Ponad 2/3 badanych planuje oddawać opakowania przy okazji robienia zakupów;
- 85% respondentów uznaje butelkomaty zlokalizowane przed sklepem za wygodną metodę zwrotu opakowań;
- 73% ankietowanych wskazuje zwrot na kartę jako preferowaną formę odzyskiwania pieniędzy z kaucji w butelkomacie.
W Polsce od 1 października 2025 r. będzie obowiązywać system kaucyjny na opakowania po napojach. Badanie Minds & Roses przeprowadzone dla Mastercard w czerwcu 2025 r. pokazało, że 60% dorosłych Polaków jest świadomych nadchodzących zmian, ale duża część nie zna szczegółów projektu. To, na czym najbardziej zależy konsumentom, to wygoda oraz możliwość wyboru – zarówno miejsca zwrotu opakowań, jak i sposobu odbierania kaucji.
System kaucyjny będzie polegał na doliczaniu kaucji (0,50 zł lub 1 zł w zależności od opakowania) do ceny napojów sprzedawanych w jednorazowych plastikowych butelkach do 3 l, puszkach do 1 l i szklanych butelkach wielorazowego użytku do 1,5 l. Kaucję będzie można odzyskać zwracając puste opakowania w wyznaczonych punktach, bez konieczności okazywania paragonu. Zwrotowi będą podlegać tylko opakowania oznaczone logo systemu kaucyjnego.
Polacy na TAK, ale… dostrzegają bolączki
Większość ankietowanych Polaków pozytywnie ocenia nadchodzące zmiany – 65% respondentów uważa, że wprowadzenie systemu kaucyjnego to dobry pomysł, który pomoże odzyskiwać większe ilości plastiku, szkła i metalu oraz pozwoli lepiej zadbać o środowisko. Jednak ¼ badanych dostrzega pewne trudności związane z regularnym zwrotem butelek, a do najczęściej wymienianych wyzwań należą: odległość punktu zwrotu od domu (35%) oraz potencjalna awaryjność automatów (35%). Biorąc pod uwagę fakt, że zwrotem mogą być objęte tylko niezgniecione i nieuszkodzone opakowania, co trzeci badany (34%) zwraca również uwagę na problem braku miejsca na przechowywanie butelek w domu/mieszkaniu.
Spacer, zakupy, a przy okazji zwrot butelek
Badanie Mastercard pokazało również, że konsumenci chcieliby zwracać opakowania przy okazji realizacji codziennych czynności – np. podczas robienia zakupów (65%), wyjścia na spacer (44%), czy wycieczki do punktu odbioru i nadania paczek (42%). Co drugi ankietowany (51%) przyznał, że chętnie widziałby butelkomaty na osiedlach mieszkaniowych, a co czwarty w pobliżu przystanków komunikacji miejskiej (24%). Ankietowani chcą oddawać butelki również w drodze do pracy (32%), przedszkola czy szkoły (27%).
– Polacy chcieliby włączyć zwrot butelek do swojej codziennej rutyny, jednak w taki sposób, aby proces ten był jak najmniej uciążliwy. Dlatego, tak jak w wielu innych obszarach życia, tak i w przypadku systemu kaucyjnego, konsumenci oczekują prostych, szybkich, wygodnych i niezawodnych rozwiązań, które dostępne będą „tu i teraz”. Kluczowa jest dla nich również możliwość wyboru – zarówno pod kątem miejsca, do którego będzie można oddawać butelki, jak i sposobu w jaki otrzymają zwrot kaucji – komentuje Daria Auguścik, VP, dyrektorka ds. rozwoju biznesu e-commerce w polskim oddziale Mastercard Europe z Mastercard.
Butelkomaty przed sklepem. W jaki sposób chcemy oddawać opakowania?
Jak pokazuje badanie przeprowadzone dla Mastercard, większość Polaków (72%) na miejsce zwrotu opakowań wybrałoby ten sam typ sklepu, w którym codziennie robi zakupy, a preferowaną formą zwrotu opakowań jest automat zlokalizowany przed sklepem – 85% ankietowanych wskazuje tę opcję jako wygodną.
– Eksperci związani z systemem kaucyjnym zgodnie przyznają, że dostosowanie systemu do potrzeb konsumentów, to kluczowy czynnik determinujący popularyzację i absorpcję programu kaucyjnego wśród Polaków. Priorytetem dla całego rynku powinno być zatem zapewnienie konsumentom rozwiązań, które będą jak najbardziej wygodne dla użytkowników, ale również organizacyjnie możliwe do wdrożenia – komentuje Daria Auguścik z Mastercard.
Jak zwrot, to najlepiej na kartę. Jak chcemy otrzymywać kaucję?
73% ankietowanych Polaków, stojąc przed butelkomatem wybrałoby zwrot kaucji na kartę, ponieważ uważają ją za wygodny sposób odzyskania pieniędzy – bardziej komfortowy od zwrotu na voucher, który można wykorzystać w tym samym sklepie (albo sieci sklepów), w którym został wydany lub wymienić na gotówkę przy kasie.