Wyniki badania EY wskazują, że tylko 10% przedsiębiorstw z branży handlowej ma za sobą pierwsze wdrożenie AI. Jednocześnie długi proces analiz możliwych rozwiązań przekłada się na skuteczność – 89% podmiotów uznało, że sztuczna inteligencja pozwoliła im osiągnąć zamierzone cele. Handel najrzadziej ze wszystkich sektorów (22%) wskazywał, że AI przyczyniło się do redukcji liczby rekrutacji na stanowiska niewymagające doświadczenia.
Automatyzacja obsługi klienta, predykcyjne zarządzanie zapasami czy optymalizacja cen w czasie rzeczywistym – to tylko niektóre z przykładów tego, w jaki sposób branża handlowa wykorzystuje narzędzia oparte o sztuczną inteligencję. Dzięki inteligentnemu prognozowaniu zapotrzebowania i zarządzaniu zasobami, firmy z tego sektora mogą działać efektywniej. Najnowsze badanie EY – Jak polskie firmy wdrażają AI – dokładnie przygląda się temu, jak rodzima branża handlowa wdraża sztuczną inteligencję.
Handel odstaje od innych branż. Dlaczego tak często przerywa projekty?
Według raportu EY – Jak polskie firmy wdrażają AI – który wziął pod uwagę obszar handlu, produkcji i usług, obecnie prawie 1/3 (30%) przedsiębiorstw w Polsce ma już za sobą wdrożenia AI. Handel znajduje się poniżej średniej, ponieważ tylko co dziesiąta firma (10%) z sukcesem zaimplementowała tę technologię. Jest to znacząca różnica względem branży produkcyjnej (30%) i usługowej (24%). Dodatkowo ten sektor, częściej niż inne, przerwał rozpoczęty proces implementacji (13%, usługi – 8%, produkcja – 7%).
– Przedsiębiorstwa handlowe częściej niż inne branże korzystają z gotowych rozwiązań AI dostarczonych przez zewnętrzne podmioty, a tylko 14% z nich opracowuje własne narzędzia AI. W porównaniu do wyników naszego badania z poprzedniego roku widać bardzo istotny spadek liczby zakończonych wdrożeń (z 20% do 10%) i większy odsetek przerwanych wdrożeń (z 9% do ponad 13%). Może to oznaczać, że tzw. „nisko wiszące owoce” zostały już skonsumowane w pierwszej fali wdrożeń AI, a uzyskanie istotnych korzyści biznesowych z szerszej adopcji tej technologii stanowi duże wyzwanie. Dodatkowo, 26% firm z tego sektora, a więc znacznie więcej niż z innych obszarów, wskazuje obawy o bezpieczeństwo – w tym bezpieczeństwo danych – jako barierę w podjęciu decyzji o wdrożeniu. Jest to naturalne dla branży, dla której zaufanie klientów, kontrahentów i partnerów jest kluczowe dla prowadzenia biznesu – mówi Bartosz Pacuszka, partner EY Polska, lider zespołu AI Technology.
Pomimo niższego od innych segmentów rynku odsetka wdrożeń, to właśnie handel jest branżą, która najczęściej (89%) wskazywała, że implementacja AI pozwoliła na osiągnięcie zamierzonych korzyści. Dla porównania w przypadku produkcji ten odsetek sięgnął 79%, a usług – 74%. W sektorze handlowym szczególnie docenione były niższe koszty prowadzenia biznesu (47%) oraz zwiększenie skali działania i poprawa jakości usług (oba po 36%). AI był zaś najczęściej wdrażany w obszarach marketingu i analizy rynku (60%), sprzedaży (51%), obsługi klienta (46%) i zarządzania łańcuchem dostaw (40%).
– Od personalizacji doświadczeń zakupowych w e-commerce, przez zarządzanie łańcuchem dostaw, aż po obsługę klienta. Spektrum zastosowania AI w handlu jest bardzo szerokie i w tym sektorze dotyczy też nowych, innowacyjnych obszarów. Dziś już pojawiają się pierwsze sklepy bezobsługowe, a część branży stosuje określane przez sztuczną inteligencję, zmieniające się w czasie rzeczywistym ceny – mówi Michał Płotnicki, Partner EY-Parthenon, Lider Zespołu Sektora E-commerce.
Branża handlowa, częściej niż inne, stawia również na zabezpieczenia sztucznej inteligencji. To właśnie w tym sektorze 35% firm wskazało, że inwestuje w cyberbezpieczeństwo AI (w produkcji było to 28%, w usługach – 27%), a co czwarty podmiot w tej kwestii łączy rozwiązania proceduralne (jak szkolenia) z narzędziowymi, zwiększając tym samym odporność na potencjalny atak (w usługach był to co piąty, a w produkcji –18%).
Sztuczna inteligencja w handlu. Pracownicy jasno o zmianach
W przypadku wpływu AI na kwestie zatrudnienia, w branży handlowej również widać dużą ostrożność. Ten sektor najrzadziej (22%) wskazywał, że popularyzacja sztucznej inteligencji przyczyniła się do redukcji liczby rekrutacji na stanowiska niewymagające doświadczenia (względem 34% w usługach i 40% w produkcji). Podobnie w przypadku wprowadzania zmian organizacyjnych i operacyjnych spowodowanych podniesieniem efektywności dzięki AI. Handel najrzadziej (21%) spośród sektorów przeprowadzał takie działania (dla porównania w sektorze produkcji było to aż 48%), ale równocześnie najchętniej (49%) poszukuje nowych rozwiązań zwiększających efektywność.
Sami pracownicy natomiast podchodzą do popularyzacji AI bardzo pragmatycznie. Aż 40% firm handlowych zaznaczyło, że wśród zatrudnionych w nich osób dominuje przekonanie, iż wykorzystanie AI w ich pracy jest nieuchronne i trzeba zdobywać nowe umiejętności w tym zakresie. Jednocześnie przedstawiciele tej branży rzadziej (17%) przejawiali pogląd, że AI zabierze im pracę bądź trwale zmieni jej charakter.
– Pracownicy sektora handlowego są bardzo dobrze zaznajomieni z nowymi technologiami. Magazyny obsługiwane przez samojezdne roboty, systemy skanowania i inwentaryzacji czy boty, pomagające automatyzować obsługę klienta, nie są dziś niczym nowym. AI jest więc kolejnym, choć dużym i istotnym, krokiem rozwoju branży. Kluczowe dla zespołów HR będzie odpowiednie podejście do tej zmiany i pokazanie pracownikom, np. poprzez zapewnienie szkoleń, w jaki sposób narzędzia sztucznej inteligencji mogą pomóc im łatwiej i skuteczniej wykonywać codzienne zadania – mówi Katarzyna Ellis, Partnerka EY Polska i liderka zespołu People Consulting.